Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu’nun Kısa Tarihçesi
Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu İcat Edilmiş Bir Hastalık mıdır?
Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) bazılarının iddia ettiği gibi yeni icat edilmiş bir hastalık değildir. Bazı çocuklarda çok önceden gözlemlenmiş bir durumdur. Uzun zaman önce (1798) İskoç hekim Sir Alexander Crichton kitabında “Dikkat ve Bozuklukları” adında bir bölüm yazmış ve dikkati sürdürmekte güçlük, dikkatin kolay çelinmesine yatkınlık, yerinde duramama ve dürtüsellik belirtilerini sıralamıştır. Crichton daha da ileri giderek bozukluğun gelişimsel doğasına değinmiş ve nörolojik bir fonksiyon bozukluğu olabileceğini söylemiştir.
Heinrich Hoffmann ve Huzursuz Filip
Heinrich Hoffmann adında bir hekimin 1846 yılında yazdığı çocuk kitabında resmettiği Fidgety Phil adındaki çocuk DEHB’nin bütün özelliklerini göstermektedir. Henüz etkin bir tedavisi bulunmadan çok önce 1902 yılında İngiliz çocuk doktoru George Still ahlaki sorunlar yaşayan, yalan söyleyen, çevresine zarar veren, kurallara uymakta zorlanan, huzursuz, dürtüsel ve dikkat problemleri olan çocuklardan söz etmiştir.
Bu tarihçenin önemi şuradadır ki, bazı ilaç karşıtlarının ileri sürdüğü gibi DEHB ilaç satmak için icad edilmemiştir. DEHB tedavisi henüz keşfedilmeden önce tanımlanmıştır. Muhalif görüşler sizin de kafanızı karıştırıyorsa DEHB tarihçesinden başka ilginç bir noktayı tam burada belirtmekte fayda var. DEHB tedavisi tamamen tesadüfi olarak keşfedilmiştir.
Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu’nun Tedavisinin Keşfi
Haziran 1929’da biyokimyacı Dr. Gordon Alles allerji ilacı üretmeye çalışırken amfetamini sentezledi. Kendisine 50 mg -oldukça yüksek bir doz- enjekte etti. Laboratuar notlarına kendisini çok iyi hissettirdiğini yazmış. Benzedrine burun açıcı olarak üretildi.
A.B.D.’inde ilaçların kontrolünden sorumlu olan FDA tarafından 1936 yılında Benzedrine’nin ilaç olarak kullanımını onaylandı. Dr. Charles Bradley hemen sonraki sene bu ilacın beklenmedik bazı etkileriyle karşılaştı. Genç hastalar bu ilacı kullandıklarında davranışlarında düzelme ve okul performanslarında artış gözlemledi.
Ritalin’in Popülarite Kazanması ve Kötüye Kullanımı
1937 Time dergisinde kolej öğrencilerinin amfetamin kötüye kullanımı hakkında makale yazıldı. FDA psikostimülan olan Ritalin’in DEHB’de kullanımını 1955 yılında onayladı. Keith Conners 1963’de Ritalin’in (metilfenidat) emosyonel olarak sorunlu çocuklardaki etkilerine dair makalesi yayımlandı. DEHB daha iyi anlaşılarak daha çok tanılanmaya başladıktan sonra Ritalin oldukça popüler bir ilaç haline geldi. Bu ilaç halen DEHB tedavisinde kullanılmaktadır. Ritalin’in kötüye kullanılma potansiyelinin olması onu kötü bir ilaç yapmıyor. Elbette psikiyatristler doğru kullanım ve kötüye kullanım arasındaki farkı dikkate alarak tedaviyi düzenliyorlar.
Bu kısa tarihçeden anlaşılacağı üzere Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu’nun tanınması ila tedavisinde kullanılan ilaçların keşfedilmesinin birbiriyle zamansal bir ilişkisi yoktur. Yani DEHB elimizdeki ilaçları satalım diye icat edilmiş bir bozukluk değildir.
